Nhắc đến Cù Lao Chàm, nhiều người thường nghĩ ngay đến một điểm du lịch biển nổi tiếng gần Hội An, nơi có làn nước trong xanh, bãi cát hoang sơ và những rạn san hô rực rỡ sắc màu. Thế nhưng, phía sau vẻ đẹp quen thuộc ấy, quần đảo nhỏ này vẫn còn rất nhiều điều ít được nhắc đến, thậm chí là hoàn toàn xa lạ với phần đông du khách. Không chỉ đơn thuần là một điểm check-in hay lặn ngắm san hô, Cù Lao Chàm còn là nơi lưu giữ những dấu ấn văn hóa, lịch sử và hệ sinh thái độc đáo mà nếu không tìm hiểu sâu, bạn sẽ rất dễ bỏ lỡ.
Bài viết này sẽ đưa bạn đi xa hơn những khuôn hình du lịch quen thuộc để khám phá những điều chưa biết về Cù Lao Chàm, một hòn đảo mang trong mình nhiều câu chuyện thú vị, thầm lặng và khác biệt.
Cù Lao Chàm – dấu tích của tuyến hàng hải cổ trên Biển Đông
Ít ai biết rằng, từ nhiều thế kỷ trước, Cù Lao Chàm đã đóng vai trò như một “trạm dừng chân” quan trọng trên tuyến giao thương hàng hải quốc tế. Vị trí nằm trên con đường buôn bán giữa các quốc gia Đông Nam Á, Trung Quốc, Ấn Độ và Trung Đông khiến nơi đây từng là điểm neo đậu an toàn cho các thương thuyền thời xưa. Những con tàu chở đầy gốm sứ, gia vị, lụa là đã từng đi qua và dừng lại ở vùng biển này trước khi tiếp tục hành trình.
Chính vì vậy, người ta đã tìm thấy nhiều di tích khảo cổ học dưới đáy biển quanh khu vực Cù Lao Chàm, trong đó có những con tàu cổ bị đắm chứa hàng nghìn hiện vật quý giá. Những bằng chứng này cho thấy Cù Lao Chàm không chỉ đẹp về cảnh quan, mà còn sở hữu một chiều sâu lịch sử hiếm có của vùng duyên hải miền Trung.
Hòn đảo từng “nói không” với túi nylon đầu tiên ở Việt Nam
Một trong những điều ít người để ý nhưng lại vô cùng đặc biệt ở Cù Lao Chàm, đó là đây chính là một trong những địa phương tiên phong tại Việt Nam trong việc nói không với túi nylon. Từ nhiều năm trước, khi khái niệm du lịch xanh còn khá mới mẻ, Cù Lao Chàm đã bắt đầu triển khai các hoạt động giảm thiểu rác thải nhựa, khuyến khích người dân và du khách sử dụng túi sinh học, giỏ tre, lá chuối và các vật liệu thân thiện với môi trường.
Điều này không chỉ là một chiến dịch ngắn hạn mà đã trở thành thói quen sống của cộng đồng dân cư nơi đây. Chính nhờ ý thức bảo vệ môi trường này mà Cù Lao Chàm vẫn giữ được vẻ đẹp gần như nguyên sơ, nước biển trong, bãi biển sạch và hệ sinh thái biển được bảo tồn ở mức tốt hơn so với nhiều điểm du lịch phát triển nóng khác.
Cuộc sống trên đảo vẫn giữ nhiều nét nguyên bản
Không khí ở Cù Lao Chàm không quá ồn ào và xô bồ như nhiều khu du lịch biển nổi tiếng khác. Người dân trên đảo sống chủ yếu bằng nghề đánh bắt hải sản, trồng rau rừng và làm dịch vụ du lịch quy mô nhỏ. Những buổi sáng sớm, bạn vẫn có thể bắt gặp hình ảnh ngư dân chuẩn bị ngư cụ, những chiếc thuyền thúng nằm im trên bờ cát hay những khu vườn nhỏ xen giữa các ngôi nhà lợp mái đơn sơ.
Cuộc sống nơi đây diễn ra chậm rãi, bình dị và rất gần với thiên nhiên. Đó là lý do nhiều du khách lựa chọn Cù Lao Chàm không chỉ để vui chơi, mà còn để “trốn khỏi” nhịp sống gấp gáp, tìm lại sự cân bằng giữa biển trời yên tĩnh.
Hệ sinh thái đa dạng hơn bạn nghĩ
Ngoài san hô, hệ sinh thái ở Cù Lao Chàm còn phong phú hơn rất nhiều điều mà du khách thường không để ý. Hòn đảo này sở hữu hệ rừng tự nhiên với nhiều loại cây thuốc quý, chim, côn trùng và các loài sinh vật đặc hữu. Trong khi đó, vùng biển quanh đảo là nơi sinh sống của hàng trăm loài cá, sinh vật đáy và rong biển.
Không phải ngẫu nhiên mà Cù Lao Chàm được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển thế giới. Danh hiệu này không chỉ dành cho những nơi đẹp, mà dành cho những vùng có giá trị lớn về đa dạng sinh học, hệ sinh thái và vai trò bảo tồn môi trường sống.
Những điểm tâm linh ít được nhắc đến nhưng rất linh thiêng
Bên cạnh cảnh quan thiên nhiên, Cù Lao Chàm còn có nhiều công trình tâm linh gắn với đời sống tinh thần của người dân địa phương. Có những ngôi chùa cổ, miếu nhỏ, giếng Chăm… gắn liền với lịch sử hình thành và phát triển của cư dân trên đảo.
Nhiều ngư dân trước mỗi chuyến ra khơi đều ghé thắp hương cầu bình an, mong cho chuyến đi biển thuận lợi. Những địa điểm này không ồn ào, không mang tính thương mại hóa, nhưng lại chứa đựng nét văn hóa tín ngưỡng rất riêng của vùng biển miền Trung mà không phải du khách nào cũng biết để ghé thăm.
Cù Lao Chàm – không chỉ là điểm đến, mà là một cảm xúc
Điều đặc biệt nhất về Cù Lao Chàm có lẽ không nằm ở những bãi biển đẹp, những tour lặn ngắm san hô hay hải sản tươi ngon, mà nằm ở cảm giác bình yên hiếm thấy khi bạn đặt chân đến đây. Đó là khoảnh khắc bạn nghe tiếng sóng vỗ vào ghềnh đá, nhìn mặt trời dần buông trên mặt biển, cảm nhận làn gió mặn nhẹ lướt qua làn da, và nhận ra rằng có những nơi không cần quá nhiều hoạt động vẫn khiến con người ta thấy đủ đầy.
Cù Lao Chàm không ồn ào, không phô trương, nhưng lại có sức níu chân rất riêng. Một lần đến, người ta không chỉ muốn quay lại vì cảnh đẹp, mà vì muốn tìm lại cảm giác tĩnh lặng, giản đơn và rất thật mà hiếm nơi nào còn giữ được.
