Nhắc đến Huế, người ta thường nhớ đến Kinh thành Huế, lăng tẩm triều Nguyễn hay dòng sông Hương thơ mộng. Thế nhưng, ẩn sâu sau lớp áo di sản hoàng cung ấy là những ngôi làng cổ ở Huế – nơi lưu giữ hồn cốt văn hóa, kiến trúc và nhịp sống chậm rãi, bình yên của người dân xứ Thần Kinh. Hành trình khám phá các làng cổ ở Huế không chỉ là chuyến đi về với quá khứ, mà còn là dịp để chạm vào chiều sâu văn hóa Việt Nam thuần khiết nhất.
Làng cổ Phước Tích – Viên ngọc quý bên dòng Ô Lâu
Nằm cách trung tâm thành phố Huế khoảng 40km về phía Bắc, làng Phước Tích thuộc xã Phong Hòa, huyện Phong Điền là một trong những ngôi làng cổ hiếm hoi còn giữ được gần như nguyên vẹn kiến trúc nhà rường truyền thống, những mái ngói phủ rêu và hệ thống đình, miếu, cây thị hàng trăm năm tuổi.
Phước Tích nổi tiếng từ xưa là làng gốm thủ công cung cấp cho triều đình. Ngày nay, tuy nghề gốm đã mai một, nhưng du khách vẫn có thể chiêm ngưỡng những lò gốm cổ, những sản phẩm gốm đặc trưng và tìm hiểu cách làm gốm truyền thống từ người dân địa phương.
Đặc biệt, điều khiến Phước Tích trở nên đặc biệt chính là không gian sống đậm chất làng quê Trung Bộ – với hàng cau, giếng cổ, lũy tre xanh và nét thân thiện của người dân. Nhiều ngôi nhà rường ở đây đã hơn 200 năm tuổi, được làm hoàn toàn bằng gỗ, có chạm khắc tinh xảo và bố trí theo phong cách “nội công ngoại quốc”.
Làng Thủy Biều – Vườn thanh trà giữa lòng xứ Huế
Chỉ cách trung tâm thành phố khoảng 5km, làng Thủy Biều là điểm đến lý tưởng cho những ai muốn tìm về không gian làng quê yên bình, gắn liền với những khu vườn cây trái trĩu quả và con người chân chất.
Thủy Biều nổi tiếng nhất với đặc sản thanh trà – loại bưởi đặc biệt có hương thơm dịu, tép mọng nước và vị ngọt thanh đặc trưng. Du khách đến đây vào mùa thu hoạch (khoảng tháng 8–9) sẽ được trải nghiệm hái thanh trà, thưởng thức tại chỗ và tham quan những khu vườn rợp bóng cây xanh.
Ngoài ra, Thủy Biều còn có nhiều ngôi nhà cổ, đình làng và chùa miếu cổ kính. Bạn cũng có thể đạp xe dạo quanh làng, ngắm nhìn sông Hương lững lờ trôi, tận hưởng nhịp sống chậm và cảm nhận sự thanh thản của tâm hồn.
Làng cổ Kim Long – Dấu tích hoàng tộc một thời
Kim Long từng là nơi đặt phủ đệ của các chúa Nguyễn trước khi chuyển vào Kinh thành. Nơi đây từng quy tụ nhiều danh gia vọng tộc, văn nhân sĩ phu, nên vẫn giữ được vẻ uy nghi, nền nếp và thanh lịch.
Ngày nay, Kim Long nổi bật với những nhà vườn kiểu Huế đặc trưng – được xây dựng theo nguyên tắc phong thủy, có sân vườn rộng, hồ sen, nhà rường ba gian hai chái. Một trong những điểm dừng đáng chú ý là chùa Thiên Mụ, biểu tượng tâm linh nổi tiếng của Huế, cũng tọa lạc trên địa bàn làng Kim Long.
Không chỉ đẹp về cảnh quan, Kim Long còn là nơi lưu giữ văn hóa ẩm thực cung đình, với nhiều món ăn cầu kỳ như bánh tét cung đình, nem lụi, bún bò Huế chính gốc…
Trải nghiệm gì khi khám phá làng cổ ở Huế?
Khám phá các làng cổ ở Huế không chỉ là hành trình chiêm ngưỡng cảnh đẹp mà còn là cơ hội để du khách hòa mình vào đời sống truyền thống và những giá trị văn hóa lâu đời. Dưới đây là những trải nghiệm không thể bỏ lỡ:
-
Tham quan nhà rường cổ: Hầu hết các làng cổ đều lưu giữ nhiều nhà rường hàng trăm năm tuổi với kiến trúc gỗ tinh xảo. Khi ghé thăm, bạn sẽ được người dân địa phương kể về lịch sử ngôi nhà, nghệ thuật chạm khắc gỗ và lối sống truyền thống của người Huế xưa.
-
Trải nghiệm làm gốm, làm hương: Một số làng như Phước Tích vẫn còn gìn giữ những nghề thủ công truyền thống như làm gốm, làm nón lá, làm hương… Du khách có thể trực tiếp tham gia vào quy trình sản xuất, từ đó hiểu hơn về công sức và sự tỉ mỉ của người thợ. Đây cũng là dịp để bạn tạo ra những món quà lưu niệm mang đậm dấu ấn cá nhân.
-
Đạp xe xuyên làng: Đạp xe là cách lý tưởng để cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp thanh bình của làng quê Huế. Những con đường nhỏ rợp bóng cây xanh, hương thơm thoang thoảng từ vườn thanh trà và tiếng chim líu lo sẽ khiến bạn như đang lạc bước giữa một miền ký ức đẹp đẽ và yên ả.
-
Thưởng thức đặc sản Huế tại nhà vườn: Một số gia đình trong làng mở dịch vụ ẩm thực truyền thống phục vụ du khách. Ngồi dưới mái hiên nhà rường, thưởng thức bữa cơm Huế với cá bống kho tộ, canh hến, rau luộc chấm mắm ruốc đậm đà là trải nghiệm không thể thiếu để cảm nhận trọn vẹn nét văn hóa ẩm thực cố đô.
Gợi ý lịch trình tham quan làng cổ ở Huế
Nếu bạn chỉ có ít thời gian ở Huế, vẫn có thể sắp xếp chuyến tham quan làng cổ hợp lý với các gợi ý dưới đây:
Lịch trình 1 ngày:
-
Sáng: Khởi hành từ trung tâm, tham quan làng Phước Tích – tìm hiểu nghề gốm cổ, thăm các nhà rường cổ.
-
Trưa: Dùng bữa cơm dân dã tại nhà vườn trong làng.
-
Chiều: Ghé thăm làng Thủy Biều – trải nghiệm hái thanh trà, đạp xe dọc ven sông Hương.
-
Tối: Trở lại trung tâm thành phố Huế, kết thúc hành trình nhẹ nhàng và thư giãn.
Lịch trình 2 ngày:
-
Ngày 1: Khám phá làng Kim Long – tham quan chùa Thiên Mụ, nhà vườn kiểu Huế, trải nghiệm ẩm thực cung đình đặc sắc.
-
Ngày 2: Di chuyển đến làng Phước Tích và Thủy Biều – kết hợp tham quan đình làng, thử làm gốm, làm hương hoặc nón lá cùng người dân.
Lưu ý khi du lịch làng cổ ở Huế
Để hành trình khám phá làng cổ được trọn vẹn và ý nghĩa hơn, bạn nên lưu ý một vài điều sau:
-
Trang phục lịch sự, nhẹ nhàng: Hầu hết các làng đều có đình làng, miếu cổ hoặc chùa chiền, nên việc ăn mặc kín đáo là điều cần thiết để thể hiện sự tôn trọng.
-
Đặt trước nếu muốn dùng bữa tại nhà dân: Vì nguyên liệu thường được chuẩn bị theo số lượng khách, bạn nên gọi điện báo trước để người dân đón tiếp chu đáo hơn.
-
Giữ gìn vệ sinh và cảnh quan: Không xả rác bừa bãi, không tự ý hái trái cây trong vườn khi chưa được sự cho phép của chủ nhà.
-
Tìm hiểu văn hóa trước khi đến: Người Huế nổi tiếng với nét sống nền nã, lễ nghĩa. Giao tiếp nhẹ nhàng, lịch thiệp sẽ giúp bạn dễ dàng nhận được thiện cảm và những chia sẻ quý giá từ người bản địa.
Làng cổ ở Huế không hào nhoáng, không ồn ào, nhưng lại là nơi giúp bạn tìm thấy sự an yên, tinh tế và bản sắc văn hóa Việt đậm đà. Mỗi ngôi làng là một trang sử sống động, là không gian văn hóa độc đáo mà chỉ khi bước chân đến, lắng nghe và cảm nhận, bạn mới hiểu được trọn vẹn vẻ đẹp của mảnh đất cố đô. Nếu đã đến Huế, đừng chỉ dừng lại ở Kinh thành – hãy thử một lần “về làng” để cảm nhận nét đẹp nguyên sơ, mộc mạc mà sâu lắng đến lạ thường.
Nguồn: Tổng hợp.
